Pazar, Şubat 12

Bipolar Bozukluk


Literatür anlamı olarak manik depresif hastalık, iki uçlu ya da iki kutuplu “duygudurum” bozukluğu olarak da adlandırılan bir bozukluktur.

 “Sabah uyandım çok neşeliyim, bir baktım akşam olmuş kederin içindeyim” diyeceğiniz kadar kolay bir hastalık değildir bu. Zaman aralıklarının bir gün hatta bir hafta olacak kadar kısa olması her insanın yaşayacağı duygu değişiklikleridir korkmayın bipolar değilsiniz hatta çok da normalsiniz –ki tüm bunlar normaldir. Günlük yaşamda herkesin duygusal dünyasında inişler-çıkışlar olur. Duygularımız öfke, sevinç, üzüntü, coşku, keder, huzursuzluk ve endişe arasında gidip gelir.

Ancak bipolar bozuklukta yaşamsal olaylarla kısmen veya tamamen ilişkisiz olarak uzun süren ve yoğun duygudurum değişimleri olur. Bu değişimler düşünceleri, duyguları, fiziksel sağlığı, davranışları ve kişinin işlevlerini, yaşamını etkiler. Yani bipolar bozukluk duygularda, düşüncelerde, enerjide ve davranışlarda aşırı değişikliklerle giden ve korkmayın tedavi edilebilen bir ruhsal bozukluktur.

Depresif dönem :

Temel belirtiler çökkünlük, derin üzüntülü bir duygudurum; düşünce, konuşma ve hareketlerde yavaşlama ve durgunluk; değersizlik, güçsüzlük, isteksizlik, karamsarlıktır. Belirtiler en az 2 hafta sürmelidir; hemen hemen her gün ve gün boyu sürmesi ve kişinin ilişkilerini ve işlevlerini bozması gerekir. Duygu alanında çökkünlük, üzüntülü durum; sinirlilik; uyumak isteme; sosyallikte azalma; kendine güvende azalma, değersizlik, suçluluk duyguları; zevk-haz alamama; halsizlik, yorgunluk vardır. Düşünce alanında karamsar düşünceler; alınganlık; kararsızlık; dikkat dağınıklığı; özkıyım düşünceleri, girişimleri vardır. Davranış alanında uyku bozukluğu; iştah değişikliği; enerji azlığı; günlük işleri sürdürmede güçlük; çevreden uzaklaşma, içe kapanma görülür.

Belirtiler:
  • Üzgün, kederli hisseder veya normalde zevk aldığı şeylere karşı ilgisini kaybeder.
  • Kendine bakımı azalır.
  • Çok uyumaktan veya hiç uyuyamamaktan, sabah çok erken uyanmaktan yakınır.
  • İştah kaybı veya artışı görülür.
  • Dikkatini toplamada veya karar vermede güçlükler yaşar.
  • Unutkanlıktan şikayet eder.
  • Kendini değersiz, suçlu hissedebilir.
  • Enerji kaybı vardır. Halsizlik ve yorgunluk hisseder.
  • İntihar, ölüm düşünceleri olabilir.
Mani/hipomani:

Temel belirtiler aşırı neşeli, bazen öfkeli, coşkulu bir duygudurum; düşünce, konuşma ve hareketlerde hızlanma ve benlik kabarmasıdır. Belirtilerin en az 4-7 gün sürmesi gerekir; belirtileri gün boyu sürer ve kişinin ilişkilerini ve işlevlerinin bozulmasına yol açar.
Kişi kendini aşırı mutlu ve taşkın, enerjisini artmış hisseder, bazen de aşırı öfkeli olabilir.

Belirtiler:
  • Az uykuya rağmen çok fazla enerjiktir.
  • Diğerlerinin yetişemeyeceği kadar hızlı konuşur.
  • Düşüncede hızlanma olur, zihninde düşünceleri hızla akmaya başlar.
  • Konsantrasyon kaybı vardır, dikkati çabuk dağılır.
  • Kendine güveni artmıştır.
  • Kendini güçlü, önemli, diğerlerinden üstün görür.
  • Fazla para harcama, hediyeler alma, ısmarlama,
  • Cinsel aktivitede artma,
  • Alkol kullanımında artma,
  • Hızlı araba kullanma,
  • Kumar oynama,
  • Aşırı miktarlarda iş yapma (planlar ve projeler) gibi davranış değişiklikleri görülebilir.

Bu durum bazen sanki hastalık değilmiş gibi gelir; “gerçek kişiliğine şimdi kavuşmuş” gibidir. Daha ağır durumlarda gerçekte olmayan sesler duymak, nesneler görmek gibi halüsinasyonlar ve dış gerçeklikle ilişkisiz yanlış inanışlar ve düşünceler (şüphecilik, takip edildiğini düşünmek, kendini önemli ve üstün özellikleri olan biri zannetmek vb.) görülür.

Hipomani maninin daha hafif formudur. Hipomanik dönemde kişi aşırı keyiflidir, her zamankinden daha iyi hisseder, bu dönemde daha üretkendir. Belirtiler hasta veya yakınları tarafından farkedilebilir ancak manide olduğu kadar hayatı güçleştirmez. Kişi genelde bu durumundan hoşnuttur ve ilaçlarını bile kesebilir. Bu dönemden sonra birden mani veya depresyon gelişebilir.

3 yorum:

Sihirbaztavşan dedi ki...
Bu yorum yazar tarafından silindi.
Adsız dedi ki...

Her yerde okuduğumdan daha samimi bir tanım olmuş evet de ben de bu hastalıktan muzdarip biri olarak gerçekten de kendimi normalden önemli biri hissediyorum bunda ne gibi bozukluk olabilir evet bu hastalık başta ağrı yapıyor krize gidiyorum ama kendimi önemli görmeyi hastalığın içine almak beni rahatsız ediyor evet kendimi çoğu insandan üstün görüyorum ve de bunun için gerekli sebeplerim var, bunun normalden farklı bir şey olduğunu düşündürten de toplumdaki yanılsamadan başka bir şey değildir. Ayrıca bipolar diye isim koyduk tanımını yaptık sanki rahatladık, dünyadaki en büyük zevkimiz zaten rahatsızlıklarımızı etiketlemek. Bilinmeyen her şey, bizi devasa şekilde endişelendirdiği için artık bilinen ve de kabul edilen bir hale getirmeye çalışıyoruz çoğu şeyi. Bilin bakalım ne oluyor? İşe yaramıyor. Üzerimde saçma bir etiket var kendimden korkmam öğütleniyor bütün bu "sempatik" gösterilen davranışlara rağmen toplumla aynı eleştiriye tabi tutuluyorum. Çünkü hayat bir yerlerde devam ediyor, ve de edecek. Benle ya da bensiz, benim bu bipolarlı ruh halim de genlerimle aktarılabiliyor. Açıkcası işin özü şu ki her yerde bu hastalık bu kadar abartıldığı halde, çözümün bu kadar kısıtlı ve de bence yetersiz olması beni üzüyor, kısmet buymuş. Biraz uzun oldu ama içimi döktüm kusura bakma

Sihirbaztavşan dedi ki...

Her yerde okuduğumdan daha samimi bir tanım olmuş evet de ben de bu hastalıktan muzdarip biri olarak gerçekten de kendimi normalden önemli biri hissediyorum bunda ne gibi bozukluk olabilir evet bu hastalık başta ağrı yapıyor krize gidiyorum ama kendimi önemli görmeyi hastalığın içine almak beni rahatsız ediyor evet kendimi çoğu insandan üstün görüyorum ve de bunun için gerekli sebeplerim var, bunun normalden farklı bir şey olduğunu düşündürten de toplumdaki yanılsamadan başka bir şey değildir. Ayrıca bipolar diye isim koyduk tanımını yaptık sanki rahatladık, dünyadaki en büyük zevkimiz zaten rahatsızlıklarımızı etiketlemek. Bilinmeyen her şey, bizi devasa şekilde endişelendirdiği için artık bilinen ve de kabul edilen bir hale getirmeye çalışıyoruz çoğu şeyi. Bilin bakalım ne oluyor? İşe yaramıyor. Üzerimde saçma bir etiket var kendimden korkmam öğütleniyor bütün bu "sempatik" gösterilen davranışlara rağmen toplumla aynı eleştiriye tabi tutuluyorum. Çünkü hayat bir yerlerde devam ediyor, ve de edecek. Benle ya da bensiz, benim bu bipolarlı ruh halim de genlerimle aktarılabiliyor. Açıkcası işin özü şu ki her yerde bu hastalık bu kadar abartıldığı halde, çözümün bu kadar kısıtlı ve de bence yetersiz olması beni üzüyor, kısmet buymuş. Biraz uzun oldu ama içimi döktüm kusura bakma